Laten we deze code eens kraken: wat is de komische formule?
“Het geheim van humor is verrassing”, zegt Aristoteles. “Gevoel voor humor begint bij gevoel voor verdriet”, schrijft Toon Hermans en Godfried Bomans spreekt ook over humor alsof het “overwonnen droefheid” is.
Jango Edwards heeft zelfs dertig komische formules bedacht en presenteerde deze ‘Comic Formula’s’ in december 2010, op het podium van STUDIO •A•A•P•. Ik heb zijn lijstje inmiddels stevig in mijn bezit en ik moet toegeven dat ze heel bruikbaar zijn. https://www.youtube.com/watch?v=el2olj52IbE
Jos Houben is zelfs nog iets verder gegaan in het onderzoek naar de lach. Als een ware alchemist maakt hij in zijn show: ‘The art of laughter’, van vallen en opstaan slapstick en legt uit waaróm. Hij neemt zijn publiek mee in zijn onderzoek naar de lach. Jos weet precies wanneer de lach verschijnt en hij bewijst dat door het te demonstreren. Bij zijn eerste struikel lacht niemand. vervolgens kondigt hij aan dat er straks wel gelachen gaat worden. Jos struikelt opnieuw maar kijkt nu héél even met een angstige blik over zijn schouder het publiek in en... inderdaad, iedereen lacht. Daarna legt hij, haast wetenschappelijk uit, dat we lachen om de schaamte: een speciale vorm van pijn die iedereen herkent. https://www.youtube.com/watch?v=JT1SQ5n5lYg
Zelf knutsel ik al jaren, met de hulp van mijn respectabele hoogleraren in de lachkunst, mijn eigen komische formule in elkaar om deze op een dag, ook aan jullie te kunnen presenteren. Ondanks dat ik inmiddels weet dat optimisme slecht is voor humor, blijf ik opgewekt in mijn zoektocht en... ik ben er bijna! De afgelopen weken heb ik vier spliksplinter nieuwe elementen ter bevordering van de komische formule uitgevonden. Vanmorgen onder de douche bedacht ik daar nog een paar hele praktische bij, die bovendien voor iedereen bruikbaar zijn. Gewoon de formule uit het hoofd leren, op pad gaan en toepassen. (…of is humor trachten te definiëren juist één van de definities van humor?)
Voor wie het weet, help mij met een antwoord vinden op de volgende vraag: “Hoe maak je mensen aan het lachen?”
(Het werklab III, 11 december 2016: The performing clown; Find the comic formula)
